Beelddenkers & HSP

Twintig procent van alle mensen is hoogsensitief, ook wel hooggevoelig genoemd. Zij verwerken informatie op een dieper niveau dan anderen. Dat betekent dat alles wat ze ervaren als het ware harder binnenkomt en dat ze meer tijd nodig hebben om prikkels te verwerken.
 
Hooggevoeligheid is allereerst een enorm talent. Je bent opmerkzaam, empathisch, voelt aan wat mensen nodig hebben, kunt je sterk verbonden voelen met anderen of met de natuur, hebt oog voor details die anderen totaal missen en je kunt daarnaast het grotere geheel zien. Je denk-, fantasie- en gevoelswereld is rijk en intens.
 
Maar hooggevoeligheid kan ook lastig zijn. Bijvoorbeeld omdat je sneller overprikkeld bent dan anderen. Omdat je niet houdt van drukte (of juist wel, maar na afloop doodmoe bent). Omdat je emoties van anderen overneemt of sterk beïnvloed wordt door wat er om je heen gebeurt.

De meeste hooggevoelige mensen houden helemaal niet van labeltjes en voelen weerstand tegen het benoemen van hun gevoeligheid omdat ze niet in een hokje geduwd willen worden. Maar hooggevoeligheid is niet zozeer een label als een eigenschap die bij 20% van de mensen sterk ontwikkeld is. Dat is 1 op de 5! Binnen die groep zijn er grote verschillen. Staar je dus niet blind op vergelijkingen met anderen (of op de voorbeelden in dit artikel). En wees je ervan bewust dat hooggevoelige mensen niet beter of minder zijn dan niet-hooggevoeligen. Wel anders.
 
3 belangrijke kenmerken van hooggevoeligheid en wat je daaraan hebt:

1) Je stemt makkelijk af op emoties van anderen
 
Als je hooggevoelig bent, kun je de emoties van anderen aanvoelen alsof ze van jezelf zijn. Nadat je tijd hebt doorgebracht met iemand die verdrietig is, kun je na afloop niet alleen begrijpen waarom die persoon verdrietig is, maar voel je het verdriet zelf óók. Je voelt het verdriet alsof het van jou is. Je hebt de emotie van de ander niet alleen aangevoeld maar ook overgenomen.
 
Is wat je voelt van jou of van iemand anders?
 
Soms is het heel duidelijk dat je de emotie van iemand anders overneemt (zoals in bovenstaand voorbeeld). Andere keren is het minder helder of wat je voelt van jou is of van iemand anders.

Je kunt onbewust dingen oppikken van mensen op straat, in de winkel en mensen met wie je gesproken hebt. Ook als de emotie zelf niet eens ter sprake is gekomen.

Je bent als een spons die niet alleen informatie, maar ook (onuitgesproken) gevoelens en emoties van anderen overneemt. Ook kun je tussen de regels doorlezen (of luisteren) en aanvoelen wat iemand écht bedoelt.
 
Het grote voordeel van deze eigenschap is dat je het kunt inzetten om anderen tot steun of hulp te zijn. Je kunt een diepe compassie ontwikkelen voor de moeilijkheden van anderen. Je kunt aanvoelen wat zij nodig hebben. En je kunt écht luisteren.
 
2) Je bent gevoelig voor hard geluid, fel licht en andere sensorische informatie
 
Naast een emotionele gevoeligheid is er ook een sensorische gevoeligheid: gevoeligheid van je zintuigen.

Veel mensen die hooggevoelig zijn hebben moeite met harde geluiden, fel licht en sterke geuren. Omdat alles harder binnenkomt, ben je eerder overprikkeld. Je zit als het ware eerder aan je limiet van wat je nog prettig of draaglijk vindt.

Hooggevoelige mensen voelen zich eerder dan anderen ongemakkelijk als er teveel prikkels om hen heen zijn. De reactie hierop kan variëren in intensiteit: van ‘ik vind dit niet prettig’ tot je totaal overweldigd en overprikkeld voelen, alsof je emmer overloopt en je er helemaal niets meer bij kunt hebben.
 
Het voordeel van deze eigenschap ligt in de beleving van mooie dingen. Veel hooggevoelige mensen kunnen diep geraakt worden door kunst, muziek of eenvoudigweg schoonheid in de natuur. Je beleving van de wereld is rijk en intens, en daarmee ook heel mooi (mits je niet overprikkeld bent).
 
3) Je denkt diep na over alles
 
Naast de emotionele en sensorische kant van hooggevoeligheid is er een mentaal aspect: veel hooggevoelige mensen hebben de neiging om heel diep over alles na te denken. Dit kan gaan over grote wereldvraagstukken maar ook over alledaagse dingen.

Je bent je meer dan gemiddeld bewust van de gevolgen van jouw acties voor anderen. Op kleine schaal, voor de mensen om je heen, maar ook op grote schaal: de maatschappij, de natuur, de wereld als geheel.

In het leven van alledag kun je lang nadenken over hoe iemand op jou gereageerd heeft en hoe je dat moet interpreteren. Of je vindt het moeilijk om iets wat eerder op de dag (of langer geleden) gebeurd is van je af te zetten. En als je zo in je hoofd zit, is het moeilijk om aanwezig te zijn bij wat er is.
 
Het mooie van deze eigenschap is je talent om dingen van alle kanten te bekijken. Je kunt daardoor makkelijk compromissen sluiten en voor harmonie zorgen binnen een groep. Wellicht kom je op ideeën waar anderen niet op komen, omdat je dieper doordenkt dan anderen. Je hebt een groot verantwoordelijkheidsgevoel en ziet de effecten van gedrag en keuzes waardoor je bewuste keuzes kunt maken die rekening houden met de verschillende aspecten en gezichtspunten.

Omgaan met de uitdagingen van hooggevoeligheid
 
Samenvattend: Als je hooggevoelig bent verwerken je hersenen en zenuwstelsel informatie op een andere manier dan mensen die niet hooggevoelig zijn. Dat is een enorm talent, maar je kunt het soms ook als last ervaren.

Bijvoorbeeld omdat je je als een kameleon overal aanpast en daardoor de verbinding met jezelf verliest. Omdat je overweldigd wordt door prikkels of emoties. Omdat je het moeilijk vind je grenzen aan te geven waardoor je steeds weer overprikkeld raakt. Omdat je van nature meer voor anderen zorgt dan voor jezelf.
 
Maar aan al deze moeilijkheden kun je iets doen. Je kunt leren om beter met je gevoeligheid om te gaan, zonder dat die gevoeligheid minder hoeft te worden. Je kunt leren om zo stevig in jezelf te staan, dat je dat wat je voelt makkelijk kunt verwerken en kunt loslaten. Zodat je je nauwelijks nog beperkt voelt door je hooggevoeligheid en steeds meer de talenten, de mooie kanten van je gevoeligheid gaat zien en ervaren.
 
In mijn volgende artikel zal ik verder ingaan op de voordelen van hooggevoeligheid.

 Susan Marletta Hart’s Voluit leven met hooggevoeligheid biedt concrete inzichten en oefeningen die je helpen je ware kracht te vinden en deze verder te ontwikkelen wanneer je hooggevoelig bent. Veel mensen ervaren hooggevoeligheid als een last. In dit werkboek staan oefeningen om hooggevoeligheid juist te benutten als hulpmiddel voor zelfontwikkeling. Een gids vol praktische handvatten om je leven als hooggevoelige ook echt voluit te kunnen gaan leven.
 
Bron: Irene Langeveld, inspirerendleven.nl, 29 maart 2019