Beelddenkers & HSP

Geplaatst op vrijdag 01 december 2006 @ 21:38 , 1197 keer bekeken

Hypnotherapie is een combinatie van verhelderende gesprekken, NLP, Rationeel Emotieve training, autogene training en regressie.

Gebleken is dat veel mensen denken dat bij de hypnotherapeut alleen wordt gewerkt met trance als middel om problemen op te lossen. De omschrijving van het begrip hypnotherapie op de website van de NBVH geeft andere informatie. Dit artikel (deze reader) is bedoeld om duidelijk te maken hoe deze vorm van ondersteuning iemand die hooggevoelig is, juist daarom kan helpen om zich sterker te voelen.

Hooggevoeligheid is een term voor voortdurend geprikkeld worden door zintuigelijke of buitenzintuigelijke ervaringen. Dat levert overwerk op voor onze geest en ons lichaam, er wordt hard gewerkt om niet steeds in een vecht- en vluchthouding te zijn, vaak zonder resultaat.

Hooggevoelige personen hebben baat bij ontspanning en stressmanagement, structuur in denken, doen en voelen, in het leren gedachten over de wereld en zichzelf te herkaderen, in acceptatie van hun gevoeligheid zodat het een kwaliteit zal worden, zichzelf leren begrenzen door zich bewust te worden van de interactie tussen zichzelf en wereld, en assertiviteit.

Enige jaren terug kwam het boek van Elaine Aron op de markt, over Highly Sensitive Persons. Zoals ik verwachtte herkenden veel mensen zich in haar beschrijvingen over hooggevoeligheid. Ik ook. Volgens Aron is 20% van de bevolking hooggevoelig. Mijn visie is dat dat percentage snel zal vermeerderen in de loop van de komende jaren. We worden ons steeds meer bewust van intuitief waargenomen signalen, we zijn ons bewuster geworden van nonverbale signalen in onze communicatie en ook heeft NLP er bijvoorbeeld voor gezorgd dat we ons meer bewust zijn geworden van wat we voelen en ervaren. Ook zijn velen bezig zich persoonlijk en spiritueel te ontwikkelen. Aron maakt iets belangrijks duidelijk in haar boek. Namelijk dat je beter maar kunt accepteren dat je hooggevoelig bent, om van daaruit je kracht opnieuw te kunnen ontwikkelen en keuzes te leren maken die bij je passen. Te veel hebben HSP's gedacht dat ze het toch gewoon moesten kunnen; meegaan in de resultaatgerichte samenleving. Voor velen vielen de puzzelstukjes op hun plek. Jaren hadden ze ervaren dat ze een buitenbeentje waren, zichzelf niet begrepen, en werden ze (vaak als kind al) niet begrepen door de omgeving, en daardoor niet voldoende bekrachtigd.

Hooggevoelige personen (HSP's) zijn empatische mensen, die zachtmoedig zijn, het liefst harmonie ervaren omdat ze zich dan goed kunnen voelen, zich niet goed kunne begrenzen, of een zekere stelligheid hebben ontwikkeld in hun visie op dingen. Vaak trekken ze zichterug, voelen ze zich onbegrepen en vinden niet makkelijk aansluiting in de samenleving, en moeten dan hard werken van zichzelf om volgens de algemene verwachtingen deel te kunnen nemen aan het leven. Als je altijd zo hard moet werken kun je oververmoeid raken, eerder burn-out verschijnselen oplopen, angstig worden, gebrek aan (zelf)vertrouwen ervaren en in een passieve houding raken. Met hard werken bedoel ik ook het steeds maar weer opnieuw creëeren van harmonie; in relaties, het gezin, op het werk. Ze zijn hun grenzen hierin dan uit het oog verloren en geven zichzelf uiteindelijk leeg. Vaak zijn ze als kind al voortdurend bezig geweest om te harmoniseren. Ik kom veel HSP's tegen die zichzelf niet beschouwen als tweede generatieslachtoffer, maar het wel zijn in mijn visie. Ze hebben als kind -dat nog niet voldoende begrensd was- de pijn en het verdrongen verdriet en de woede van hun ouders wel gevoeld, maar het werd hun niet verduidelijkt. Vaak zijn ze pro-actief gaan reageren en de situatie in het gezin gaan redden om harmonie te kunnen ervaren. Ook kan het zijn dat ze als kind onvoldoende hun autonomie hebben kunnen ontwikkelen om andere redenen. En tenslotte kan het zijn dat ze hooggevoelig zijn geboren, met een vermogen om sterk (buiten)zintuigelijk waar te nemen.

Waarom helpt hypnotherapie bij hooggevoelige personen?

Veel hooggevoelige mensen ervaren moeite met rustig aanwezig kunnen zijn in het Hier en Nu. Ze worden voortdurend getriggerd door prikkels van buitenaf en hebben overwerk in het reageren daarop. Structuur leren brengen in wat op je af komt, keuzes leren maken in waarmee je wel of niet iets wilt doen, hoe je je doel wilt bereiken, in wat je wilt voelen of ervaren, kun je leren door middel van o.a. Neuro Linguistisch Programmeren. NLP maakt het onbewuste bewust en helpt je in beweging te komen. Voortdurend vanuit het onbewuste reageren kan stagnerend werken. Zodra we ons bewust worden van iets zijn we veel beter in staat om het te veranderen. Patronen van waaruit we reageren herkennen levert ook vaak een nieuwe -beter passende- structuur op. Ook hierbij kan NLP ons helpen. Acceptatie is dan wel belangrijk: de wens om van binnenuit te willen veranderen in plaats van de verantwoording buiten je zelf te plaatsen, helpt bij het aanpakken van je problemen.

Ontspanning helpt bij het verminderen van overprikkeling. Autogene training en visualisaties helpen bij het vinden van meer rust in het moment. Bij prikkeling ontstaat in het lijf stress. Cortisol wordt actief, adrenaline wordt aangemaakt en de hersenen reageren vanuit primaire emoties als vluchten, angst, woede, bevriezing of sterk verdriet. Als we meer mogelijkheden hebben om ons te ontspannen wanneer en waar dan ook, zullen we minder kans hebben om overprikkeld te raken. We zullen dan bij de eerste prikkels al de keuze kunnen maken om te ontspannen, of de spanning snel te reduceren. Dan is het wel noodzakelijk dat we weten wat ons prikkelt, en dat kan tijdens sessies duidelijker worden als het onbewuste bewust wordt gemaakt. Ontspanning kan ook een beter lichaamsbewustzijn opleveren. Veelal hebben hooggevoelige personen de verbinding met hun lichaam verbroken omdat ze niet kunnen vertrouwen op hun lijf, het vertaalt immers hun angsten en andere heftige emoties. Het opnieuw leren zich te ontspannen (lees: hun lichaam opnieuw vertrouwen) is een belangrijk onderdeel van de sessies en kan enige tijd in beslag nemen, maar uiteindelijk zullen deze clienten er veel baat bij hebben.

Rationeel Emotieve Training

Gedachten en overtuigingen vormen een belangrijk aandeel in het wel of niet geprikkeld raken. Als we vooral vanuit ons gevoel reageren zullen we tijdens overprikkeling onze gedachten gaan gebruiken om onze angst te verminderen op een niet erg constructieve manier. Leren we meer vanuit onze logica te reageren op prikkels, dan zijn we veel beter in staat om de kans op overprikkeling te verminderen. We zullen een volwassen standpunt in kunnen nemen over situaties, en van daaruit een stuk gematigder kunnen reageren. Plotseling zullen we veel rustiger aanwezig kunnen zijn. Omdat we onszelf logische, min of meer kritische vragen stellen of wat we voelen en ervaren wel klopt met de werkelijkheid, realiseren we ons ook dat we meer keuzemogelijkheden hebben dan we ooit hadden gedacht. Meer keuzemogelijkheden betekent ook beweeglijkheid. En dat betekent meer voordeel, meer kans om ons gelukkiger en tevreden te voelen.

De manier waarop we denken bepaalt of we een passieve of actieve houding aannemen. Tijdens de sessies komt dit altijd aan de orde.

Regressie

Teruggaan in de tijd kan helpen om situaties in het verleden te herkaderen. Als een heftige emotie losgekoppeld kan worden aan een vroegere gebeurtenis, kan dit al heel veel voordeel opleveren in het heden. Vaak reageren we vanuit een oude emotie, meestal een emotie die we kenden als kind. Alleen al het herkennen van een emotie als een oude emotie kan betekenen dat we de mogelijkheid hebben om zelf te beslissen hoe we ons willen voelen in het Hier en Nu. Change History en innerlijk-kindwerk kunnen helpen om minder zorgelijk te zijn en meer zelfvertrouwen te ervaren in het hier en nu. Transactionele analyse kan inzichten geven of we vanuit onze ouder-, volwassene- of kindpositie reageren op situaties. Als blijkt dat we vaak reageren vanuit onze kinderlijke ervaringen en oude emoties kunnen we dat aanpassen en de volwassen positie in onszelf opzoeken.

Rationele hypnotherapie kan helpen om situaties in trance te herkaderen zodat we in het heden makkelijker nieuwe oplossingen kunnen zoeken en vinden.

Begrenzing

Hier is het nodig om een tweedeling te maken. Namelijk begrenzing als autonome persoon door assertief te zijn en zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld te ervaren. En begrenzing als autonome persoon in de voortdurende energetische interactie tussen mensen.

Assertief zijn is niet alleen NEE kunnen zeggen. Het is een som van delen: een positief zelfbeeld ervaren, voldoende zelfvertrouwen hebben, een eigen verantwoording willen nemen, en een standpunt innemen over zaken, zodat je geen speelbal bent van krachten van buitenaf. Als je asssertief bent, reageer je meestal vanuit de volwassen positie in jezelf, en nodig je anderen uit om met je na te denken over oplossingen waar iedereen zich in kan vinden. Kritiek van een assertieve persoon is positieve feedback: het geven van opbouwende kritiek. Soms hebben hooggevoelige personen zo vaak negatieve feedback ontvangen dat ze op voorhand al wantrouwen ervaren in situaties of de reacties van anderen. Ze vullen bij voorbaat in wat de ander zal denken over ze.

In sessies zal dit zeker aan de orde moeten komen. Technieken als CH en innerlijk-kindwerk lijken ook hier weer een welkom middel te zijn bij de herkadering van het een en ander.

Energetische begrenzing kan HSP's goed helpen. Mensen zijn ook interactief op het ongeziene, onbewuste niveau. Aura's zijn altijd in interactie met elkaar en inzichten hierover kunnen enorm ondersteunen. Het is voor de therapeut van belang niet in de valkuil van tegenoverdracht te stappen, maar een neutrale positie aan te nemen om de client te helpen zich veilig te voelen. Als je je als therapeut goed kunt begrenzen helpt dat bij de sessies.

De kans dat hooggevoelige personen zich niet bewust zijn dat ze eventueel buitenzintuigelijke ervaringen hebben is groot, vooral als ze in een sterk rationaliserende structuur zijn opgegroeid. Ook kan het tegenovergestelde juist het geval zijn, dan kan het zijn dat ze op zoek zijn naar transpersoonlijke ervaringen en hun ontwikkeling vooral richten op het helderziend worden bijvoorbeeld. Als therapeut kan het nodig zijn de eigen aannames over paranormale ervaringen onder de loep te nemen. Vooralsnog is de beste visie, dat we de beleefde werkelijkheid van de client als uitgangspunt nemen en zonder weerstand accepteren. Vervolgens kunnen we de client uitnodigen samen te onderzoeken wat kan helpen om meer rust te kunnen ervaren.

In dit artikel is de voorlopige aanname: hooggevoeligheid is een per persoon uniek ervaren proces, varierend van sterke zintuigelijke overprikkeling tot helder waarnemen zoals helder zien-, horen-, voelen- en weten. Binnen dit spectrum zijn allerlei processen mogelijk. Als men zijn/haar hooggevoeligheid als een last ervaart, kan men door middel van o.a. hypnotherapie, meer grip krijgen op gebeurtenissen, ervaringen, situaties, reacties en emoties, zodat hooggevoeligheid als extra kwaliteit kan worden ervaren.

HSP's hebben meer kans op burnout, angst- en paniekstoornissen, depressies, of sterke primaire reacties op situaties; als woede en angst. Zelf heb ik een zekere structuur ontdekt: allereerst start ik met de ontspanning, om vervolgens een pad te bewandelen via energetische begrenzing, assertiviteit, het herkennen van patronen, stressmanagement, exploratie van de bodemgesteldheid (hoe was de jeugd van de client?), Transactionele Analyse, tot uiteindelijk innerlijk-kindwerk en regressie.